اجرای علنی مجازات؛ توجیهات و تبعات

نویسندگان

  • جلیل امیدی دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران
  • حسینعلی عطوف دانشجوی دکترای حقوق کیفری و جرمشناسی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده مقاله:

نحوۀ اجرای مجازات‌ از مسائل مهم و چالش‌برانگیز حقوق کیفری است. بازدارندگی به‌عنوان یکی از اهداف اساسی اجرای مجازات‌ بعضی از مجریان عدالت کیفری را بر آن داشته است تا چنین هدفی را از راه اجرای علنی مجازات‌ دنبال کنند. در فقه جزایی اسلام و به‌تبع آن در نظام حقوقی ایران هم، چنین تمایلی جود دارد. برای توجیه فقهی این تمایل، به قرآن و سنت استناد شده است. به‌نظر می‌رسد آیات و روایات مورد استناد، دلالتی بر وجوب یا حتی استحباب فراخوان عمومی برای تماشای تحمیل درد و رنج مجازات به محکومان ندارند. مقصود از آنچه در بعضی از آیات در خصوص حضور چند نفر محدود هنگام اجرای حد آمده است، تأکید بر حتمیت اجرای حد، بعد از اثبات دارد. روایات وارده دربارۀ آثار مثبت اقامۀ حد نیز دلالت مستقیم یا حتی غیرمستقیمی بر اجرای علنی به معنای دعوت از عموم برای مشاهدۀ چگونگی اجرای مجازات ندارند. اجرای علنی مجازات‌ به شیوۀ امروزی، با اصل اوّلی و شرعی اجرای غیرعلنی مجازات‌ و قواعد مهمی مثل وجوب حفظ حیثیت افراد، ممنوعیت مجازات مضاعف، حرمت تنفیر و حرمت وهن دین نیز ممکن است در تعارض باشد. از سویی دیگر پژوهش‌های انجام‌گرفته در برخی کشورها در‌بارۀ مجازات‌ اعدام و چگونگی اجرای آن – به‌عنوان شدیدترین مجازاتی که می‌تواند در ملأ عام انجام گیرد-، بازدارندگی و سودمندی آن را به اثبات نرسانده است. به‌نظر می­رسد عدم تلقی صحیح از سیاست‌های بازدارنده از سویی و رویکردهای مبتنی بر سزاگرایی، ابزارگرایی و عوام‌گرایی کیفری از سوی دیگر، مجریان عدالت کیفری را به سمت اجرای علنی مجازات‌ها در راستای تحقق اهداف سازمانی و نهادی سوق داده باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی جنبه های جرم شناختی اجرای علنی مجازات ها

در این پژوهش سعی بر آن شده تا با جمع آوری ، بررسی و تجزیه و تحلیل دیدگاههای فقها، حقوقدانان ، جامعه شناسان و جرم شناسان و نظر سنجی مردم ، پیرامون مبانی جرم شناختی اجرای علنی مجازاتها به آراء و نظرات روشن و سنجدیده ای همگام با تحولات تاریخی و توسعه پیشرفت علوم دست یابیم از جمله نتایج پژوهشی می توان به اهداف دین مبین اسلام از اجرای علنی مجازات که اصلاح و باز پروری شخصی مجرم می باشد و در قرآن به آ...

توجیهات فلسفی مجازات از وحدت گرایی تا تکثر گرایی

چرا مجازات می‌کنیم؟ این سؤالی است که قرن‌هاست ذهن فلاسفه و اندیشمندان حقوق کیفری را به خود مشغول کرده است. در پاسخ به این سؤال استدلال‌های سنتی در دو جبهة سزادهی و سودانگاری قرار گرفته‌اند. از آنجا که این دو دیدگاه رقیب از دیرباز یکدیگر را به عدم تکافو برای توجیه مجازات متهم کرده‌اند، استدلال‌های جدیدتر تمایل به آشتی‌دادن آن‌ها دارند تا حتی‌المقدور از مزایای هر یک بهره‌مند شده، از معایب آنها به...

متن کامل

اجرای علنی حدود از نظرِ فقه و قانون

ظاهر آیۀ شریفۀ «وَلْیَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ» (نور: 2) لزوم علنی‌بودن اجرای حد در جرم زناست. با این حال، در تسری آن به جرائم حدیِ دیگر اختلاف هست. با توجه به مضاعف‌شدن مجازات علنی، اصل عدم ولایت و نبود دلیل کافی می‌توان...

متن کامل

توجیهات فلسفی مجازات از وحدت گرایی تا تکثر گرایی

چرا مجازات می کنیم؟ این سؤالی است که قرن هاست ذهن فلاسفه و اندیشمندان حقوق کیفری را به خود مشغول کرده است. در پاسخ به این سؤال استدلال های سنتی در دو جبهة سزادهی و سودانگاری قرار گرفته اند. از آنجا که این دو دیدگاه رقیب از دیرباز یکدیگر را به عدم تکافو برای توجیه مجازات متهم کرده اند، استدلال های جدیدتر تمایل به آشتی دادن آن ها دارند تا حتی المقدور از مزایای هر یک بهره مند شده، از معایب آنها به...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره شماره 4 و 5

صفحات  213- 236

تاریخ انتشار 2015-10-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023